Skocz do zawartości
  • wpisów
    80
  • komentarzy
    45
  • wyświetleń
    44 414

Morskie Oko i Roztoka


Jerzy L. Głowacki

3 232 wyświetleń

Morskie Oko i Roztoka.
 
Koniec czerwca 1960 roku – jako czternastoletni, wyrośnięty ponad wiek chłopak wysiadam z rodzicami z nocnego pociągu na zakopiańskim dworcu. Ojciec podchodzi do pierwszego z brzegu fiakra (taksówek przed dworcem brak) i prosi o zawiezienie do kogoś, kto ma do wynajęcia pokój na parę tygodni. I tak trafiamy do starych, drewnianych zabudowań w kształcie litery U na samym początku Drogi do Walczaków, do pani Katarzyny Walczak, która długo będzie mi „matkować” w Zakopanem. Poznaję Walczaków, Krzeptowskich, Matejów. Pomagam od czasu do czasu w gazdówce, uczę się roztrzepywać siano i umieszczać je na ostrewkach, czasem po północy, gdy nagle zaczyna duć halny. W deszczowe dni uczę się gwary – obok jest mała biblioteka, za nią sklep, a za nimi sterta desek przesłonięta przez ten budyneczek. Miejscowi biorą ze sklepu flaszkę, albo i dwie, siadają na deskach i po chwili zaczynają się przyśpiewki. Wyżej, na halach są owce i szałasy, jest okazja, aby pogwarzyć z bacą czy juhasem o przemytnikach na grani nie wspominając.
 
Mam za sobą niezły, górski bagaż – mój wuj osiadł w Karpaczu w 1945 roku, Karkonosze znam, nie przymierzając jak rodzinne miasto. Nie tylko ze szlaków, z wariackiego zejścia „na krechę” ze Śnieżki wprost do Kotła Łomniczki tak tylko dla przykładu. Znam też „od podszewki” Beskid Śląski, nie znam Tatr poza dwoma ceperskimi w nie wycieczkami. Parę tatrzańskich spacerów i 7 lipca jadę z Rodzicami na Łysą Polanę – gościniec jest poszerzany i przygotowywany pod położenie asfaltu, żaden autobus do MOka nie jeździ i idziemy tam per pedes apostolorum po szutrze. Odwiedzamy Czarny Staw i nocujemy w schronisku. Następnego dnia Ojciec schodzi do Roztoki, gdzie będzie na nas oczekiwał (stan układu krążenia Mu nie pozwala na większy wysiłek), a ja z Mamą idziemy do Stawów przez Świstówkę (jeszcze starą percią) i schodzimy do Roztoki. Widok otoczenia MOka i Wołoszyna sprawia, iż mówię do siebie: to jest to i tu będę wracał.
 
Terminuję w Tatrach, najpierw z Mamą, a potem i samotnie, wpierw po szlakach, a potem sam szukam drogi w tzw. terenie. Prowadzony od samego początku włóczenia się po Tatrach górski notatnik pozwala mi na statystyczne dywagacje dobrze oddające mój styl chodzenia z lat 1960 – 1963. 29 tygodni w Tatrach i pod Tatrami, 116 wyryp w skali od 0- do II, w tym 67 samotnych i 44 poza szlakiem, jak to się dziś na FB podkreśla.
 
Izba usytuowana za kuchnią pani Kasi Walczak na Skibówkach będzie dla mnie podstawową bazą na następne trzy lata. Za dwa lata na strychu tejże chałupy preparuję moją pierwszą linę, sizalową „asekurację” o długości 35 m i średnicy prawie 15 mm. Aby ograniczyć do minimum jej pętlenie się trzeba ją namoczyć i rozwiesić do wysuszenia obciążając ją w środku. Pomagało to, ale niezbyt wiele – vide ostatnie ze zdjęć, typowa „sałata”. Później przez wiele lat kąt na strychu będzie pełnił funkcję całorocznego magazynu sprzętu wspinaczkowego. Niedaleko od Skibówek położona Dolina za Bramką i jej Jasiowe Turniczki będą dla mnie poligonem doświadczalnym – początkowo wspinam się tam „solo i na żywca”, ćwiczyłem też zjazdy w kluczu Dülfera, w 1965 roku szkolę w tych skałkach dziewczynę, która zostanie później moją żoną.
 
Dziś Internet ułatwia umawianie się na wspólne wypady, pełno tez w nim opisów schematów dróg, do dyspozycji są też liczne przewodniki, erozja turystyczna ułatwia (czasem i utrudnia) orientacje w terenie. Wtedy umawiano się w schronisku bądź podchodzono tam, gdzie się dało i czekało się na kogoś, kto zna drogę. Na swój sposób „my wiara” chodziliśmy na swój sposób „umundurowani”, a zatem byliśmy łatwo rozpoznawalni. Tym to sposobem pojawiłem się późnym wieczorem Roku Pańskiego w schronisku MOku w towarzystwie starszego już pana, którego na Cubrynę zaprowadziłem. Kuchnia już była zamknięta, ale pożeglowała w nasza stronę niczym trójpokładowy okręt liniowy z czasów admirała Nelsona pani Dziunia Łapińska miłościwie nam tam panująca: witam księdza profesora, ksiądz profesor (świętej teologii na KUL-u) pewnie głodny? – i mój towarzysz też. – To proszę siadać. I za chwilę kelner zwany Stefanem wielką tacę z obiadokolacja nam przyniósł. Za rok innego księdza teologa z tejże uczelni poprowadziłem i na Cubrynę i na Pośredniego oraz Wielkiego Mięgusza, co w MOku dobrze zapamiętano i co tym zaprocentowało, iż zawsze w Starym Schronisku miejsce na pryczy mi przysługiwało niemalże jak psu miska.
 
Stare Schronisko przed remontem oferowało całkiem spartańskie warunki. Na parterze były trzy sale, dwie od południa z dwoma rzędami prycz, trzecia z pojedynczym rzędem tam, gdzie dziś mamy do dyspozycji toalety i prysznic. Na tyłach trójkabinowa „sławojka” dezynfekowana przez dwie godziny chlorem tak, że oczy w okolicy łzawiły. I kran z wodą – wszystko na zewnątrz schroniska. W ciemnawej kuchni turystycznej królował kaflowy piec kuchenny, można było też było przynieść zimnej wody w wielkiej miednicy i dokonać ablucji. Rządził w „wozowni” Franciszek Gabryś o niezbyt ponętnej aparycji, ale gołębim sercu i swoistym poczuciu honoru. Przed wojną transportem zaopatrzenia do Stawów się zajmował, schroniskiem w czasie wojny się opiekował, a gdy spłonęło przeniósł się do MOka i tam ostał. Tak się z „wozownią” związał, że gdy do remontu poszła na dość długie lata to z żalu „wziął się i umarł”.
 
Gdyby pan Czesio Łapiński o Stare Schronisko bardziej dbał niż o hołubienie VIP-ów i od czasu do czasu Franciszkowi dał deski, o które ten wielokrotnie prosił to jeszcze parę lat bez kapitalnego remontu by wytrzymało. W przedsionku były szafki na sprzęt dla stałych bywalców, co stanowiło utrapienie turystów, gdy „kosynierzy” vel „łojanci” od czasu do czasu po północy sprzęt między siebie rozdzielali: ten hak twój, brzęk, ten mój, brzęk, a to twój karabinek, łup. Każdego nowego „lokatora” Franciszek osobiście do sali wprowadzał i ignorując namalowane na drewnianym obramowaniu pryczy w słusznej odległości od siebie kreski wskazywał palcem: śpicie od do. Nic zatem dziwnego, iż przy zamkniętym w nocy oknie panowało w sali coś, co określaliśmy krótko i dosadnie: charoszyj, wysokogornyj wozduch.
 
Panie w recepcji starały się dbać o to, aby rozdzielać odpowiednio między sale turystów vel wycieczkowiczów i taternicką „wiarę”, ale nie zawsze to się udawało. Bywało, że wieczorową porą do sali okupowanej przez wiarę przybywało parę osób „nie z tej parafii”. Najpierw niepomni na zasadę, iż w górach raczej myć się należy z rana, a nie z wieczora umyli się mydełkiem w zimnej wodzie, a potem łamiąc drugą zasadę, iż do snu należy się ubierać, a nie rozbierać przebrali się w świeżutkie, cienkie piżamki. Po capstrzyku z każdym kwadransem robiło się im coraz to chłodniej i zaczynała się w ciemności dłuższa lub krótsza dyskusja, kto ma wstać, światło zapalić i okno zamknąć. Ostatecznie jakiś chiński ochotnik wstawał, bo dziewczyna go namówiła, światło zapalał i wydawał rozpaczliwy okrzyk: okna nie ma! Było, ale wyjęte z zawiasów, wsunięte głęboko pod pryczę i dobrze plecakami zamaskowane. Opery tej schroniskowej ostatni akt miewał miejsce o poranku, gdy nowi, świeżo umyci lokatorzy stwierdzali ze smutkiem drapiąc się niemiłosiernie po całym ciele, iż w nocy jakieś małe zwierzątka nieźle ich ścięły wiarze taternickiej dając spokój, bo wiadomo od wieków, iż uwędzonego w dymie watry nijaka gadzina się nie „chyta”.
I kilka zdjęć z nieco późniejszej epoki.
Cdn.

0.JPG

1.JPG

2.JPG

3.JPG

4.JPG

6.JPG

7.JPG

9.JPG

  • Lubię to ! 3
  • Dziękuję 1

1 komentarz


Rekomendowane komentarze

Gość Nobody

Opublikowano (edytowane)

Piękna opowieść oddziałująca na wyobraźnię i emocje. Mam nadzieję że tak interesujących wpisów będzie jeszcze wiele.

Edytowane przez Nobody
Odnośnik do komentarza
Gość
Dodaj komentarz...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...